vrijdag 21 april 2017

Bewonersparticipatie, hoe werkt dat nu in de praktijk? - deel 1

De laatste tijd hoor je steeds meer over bewonersparticipatie. Is dat een trend van de huidige maatschappij? Nee, het speelt al veel langer. Is er dan veel veranderd? Ja hoor, in de politiek wordt ondertussen veel gepraat maar niets gezegd. In de praktijk blijkt er weinig tot niets te gebeuren in ieder geval. Om dat te illustreren neem ik jullie mee naar 7 oktober 2008.

In het verleden heb ik als betrokken en actieve bewoner veel samengewerkt met een andere gedreven bewoner, Edo van Tienen. Uit die samenwerking is een vriendschap ontstaan die tot de dag van vandaag heeft standgehouden. We blijken meer teweeg gebracht te hebben dan dat ik me kan herinneren. Zal de leeftijd zijn of het immense archief van Van Tienen. Naar aanleiding van een discussie op Facebook kreeg ik ineens twee stukken in de mail die ik al lang had vergeten. Negen jaar oud maar nog steeds actueel.

In Almere Haven, waar Van Tienen voorzitter was van de bewonersstichting Meenten & Grienden, was hij tevens gestart met een initiatief dat de naam Havenbreed kreeg. Een serie gesprekken tussen bewoners, organisaties en gemeente. Met dat idee in het achterhoofd besloten we een bijeenkomst te organiseren op grotere schaal. Dat vond plaats op 7 oktober 2008 in het toenmalige buurtcentrum Corrosia. Het verslag van die bijeenkomst zal ik, ter leering ende vermaeck en om te bewijzen dat er weinig is veranderd, hieronder integraal plaatsen. Veel leesplezier.



Miniconferentie 7 oktober 2008:

“Bewonersparticipatie, hoe werkt dat nu in de praktijk?”
(Bewonersparticipatie, vloek of zegen?)

Plaats: Buurtcentrum Corrosia, Markt 15 Almere-Haven
Tijd: 19.00 – 22.00 uur

Doel van deze miniconferentie was het met verschillende partijen innemen van een standpunt over hoe wij nu daadwerkelijk met elkaar om zouden moeten gaan. Met wij bedoelden we actieve bewoners, al dan niet georganiseerd in commissies of platform, De Schoor en Gemeente Almere.
Het wegnemen van vage begrippen en regelingen zou ons einddoel kunnen en moeten zijn.

Onlangs is op de Politieke Markt het besluit genomen tot het schrijven van de notitie “Samenspraak gereanimeerd”.  Dit stuk regelt een aantal zaken op hoofdlijnen, maar hierin wordt geen antwoord gegeven op enkele cruciale vragen. Deze conferentie zou daar duidelijkheid in moeten verschaffen.

Vertegenwoordigers van uitgenodigde partijen hebben op deze avond in kleine groepen gediscussieerd over een vijftal stellingen. Voor deze conferentie zijn de volgende partijen uitgenodigd :

(De partijen met * hebben daadwerkelijk deelgenomen.)

Actieve bewonersorganisaties:
* Bewonersvereniging Grienden en Meenten
* Stichting Bewoners Platform Tussen de Vaarten
’t Podium
* Stichting Platform Filmwijk
* Bewoners Platform Danswijk
* Bewonersvereniging De Uithof
BoMoVi (verhinderd)
* Nieuw Zilver
Platform Stadshart
AAHA
* Markenbreed
* BC Keiwierde (later)

* Welzijnsorganisatie Stichting De Schoor

 Almeerse Politieke Partijen:
* VVD
* PVDA
* D66
* Groen Links
* Christen Unie
* Leefbaar Almere
* Socialistische Partij
Fractie Molina
CDA
* Verenigde Senioren Partij
Almere Partij

De woningcorporaties:
GoedeStede (op laatste moment verhinderd)
* Ymere
* De Alliantie

Onder leiding van gespreksleiders hebben er discussies plaatsgevonden op basis van de volgende 5 stellingen:

Stelling 1: Het is reëel dat een burger moet betalen om iets voor zijn buurt te mogen doen.
Onderbouwing: Momenteel worden er budgetten verstrekt op basis van activiteiten. Echter, zaken die geregeld moeten worden buiten activiteiten om, zijn voor rekening van de burger zoals reiskosten, portokosten, telefoonkosten, etc.. Wat zou een oplossing kunnen zijn?

Stelling 2: Ik ben tevreden over de manier waarop de Gemeenteambtenaren overleg hebben met bewonersgroepen.
Onderbouwing: Hoe zien wij de wijze van overleg, ideaalbeeld?  De Gemeente handelt te vaak aan de achterzijde i.p.v. aan de voorzijde, kunnen wij dit veranderen?

Stelling 3: Gemeenteambtenaren luisteren goed naar de burger.
Onderbouwing: Nemen Gemeenteambtenaren de burger serieus of ziet men hen als “lastig”?

Stelling 4: Er zou een systeem moeten komen waarbij Gemeenteambtenaren burgers helpen zoeken naar subsidie voor hun werkzaamheden.
Onderbouwing: Wijkregisseurs zijn nu het enige aanspreekpunt voor de burger en moeten zelf zoeken naar potjes binnen de gemeente waaruit extra werkzaamheden betaald kunnen worden. Op participatiegebied zou zoiets ook mogelijk moeten zijn, misschien zelfs een ambtenaar die ook buiten de gemeente zoekt naar subsidie.

Stelling 5: Wij zijn tevreden over de werkzaamheden van Welzijnstichting De Schoor.
Onderbouwing: Ervaren wij De Schoor als een ondersteunende instantie? Bereikt zij haar doelstelling in de ogen van de burger en politiek? Zijn er verbeterpunten?

De discussies vonden plaats aan 4 tafels, waarvan u hieronder de indeling aantreft:

Groen                                                                                  
Corrie Kiewiet - BP Danswijk
Joop Prent – SP Filmwijk
Cocky Kuipers – D66
Bertus Salomons – SBP Tussen de Vaarten
Jack Thakoerdin – PVDA 
                                                                                      
Rood    
Ronneke Schimmel - BGM
Ruud Pet – Groen Links
Cor Pot – Verenigde Senioren Partij
Henk Traarbach - Markenbreed
Ed van Doorn - SP Filmwijk
Roelie Bosch – Christen Unie
Shanti Tuinstra – De Schoor

Paars                                                                         
Joop Hoogendoorn - SP Filmwijk
Henk Akkerman – Nieuw Zilver
Jan Bouwma – Socialistische Partij
Theo Pijlman - Verenigde Senioren Partij
Ciska van Rijn – PVDA
Erik Kunst – D66
Henk Struik - SBP Tussen de Vaarten

Wit
Frans Mulckhuijzen – Socialistische Partij
Jean-Pierre Biemond - BP Danswijk
Edo van Tienen - BGM 
Ton van den Berg - VSP
Bep van Mil – BV De Uithof
Ton Lesscher – D66
Nico van Duijn – Leefbaar Almere



De resultaten:

Stelling 1: Het is reëel dat een burger moet betalen om iets voor zijn buurt te mogen doen.

Rood: Burgers die zich inzetten voor hun wijk zijn de burgers die tijd hebben, vaak niet meer werken en helaas het financieel niet breed hebben. Als er van je verwacht word dat je naast je tijd ook nog kosten op je neemt van o.a. postzegels, telefoon e.d. dan haken veel burgers af.
Dat is een verontrustende ontwikkeling omdat de burgers weten wat er in de wijk leeft.
Conclusie: Er is startkapitaal nodig om activiteiten en projecten op te starten dat zou het beste zijn in de vorm van een jaarlijks basisbudget dat ook verantwoord moet worden.

Groen: Onkosten zouden vergoed kunnen worden aan bewonersorganisaties die bestaansrecht hebben verworven en hun activiteiten duidelijk te volgen zijn. Naast de basisactiviteiten om vrijwilligerswerk voor wijken in stand te houden, middelen mogelijk maken en iedereen ook de mogelijkheid geven. Wie wordt de vertegenwoordiger voor de wijk?
Conclusie: Kaders scheppen voor onkosten via incidentele budgetten per wijk.

Paars: Het gesignaleerde probleem was dat als er een project wordt uitgevoerd er wel gekoppelde middelen zijn, maar als er geen projecten zijn men financiële middelen moet ontberen. Daar er wel kosten voor vergaderen, folders maken en verspreiden, administratie kosten e.d. worden gemaakt staat de continuïteit van een buurt platform onder druk.
Verder werd duidelijk dat er geen eenduidige regelingen zijn ten aanzien van, eisen gemeente, de mogelijk voor het indienen van een jaarplan.  De indruk is ontstaan dat er nog al wat diversiteit bestaat bij de aanvraag van projecten.
Suggestie: Geef platforms op basis van een jaarplan een vast organisatie budget.

Wit: Nee dat is niet reëel. Vergoedingen moeten wel uitbetaald worden, maar met mate.
Wel meetbare en te verantwoorde kosten als km-vergoeding e.d.

*****

Stelling 2: Ik ben tevreden over de manier waarop de Gemeenteambtenaren overleg hebben met bewonersgroepen.

Rood: Over het overleg zelf zijn de deelnemers erg tevreden alleen het vervolg laat veel te wensen over omdat de ambtenaar die het overleg voert geen beslissingsbevoegdheid heeft. Hij neemt het mee naar een laag hoger in de ambtenarij en voorts gebeurt er niets meer, geen terug koppeling geen reactie.
Conclusie: Geef de wijk regisseur beslissingsbevoegdheid en een budget.

Groen: Bewonersgroepen: gespreksmogelijkheden vanuit eigen initiatief bewonersgroepen. Men is ontevreden over de resultaten.
Politiek: Niet aan de achterzijde alleen  als bewonersgroepen het initiatief nemen, maar ook als gemeente actiever zijn voor informeren en vinden van bewonersgroepen. (Communicatie!!)
Er is echter wel een stijgende lijn te zien, eindelijk! Struikelblok is de bereikbaarheid van ambtenaren overdag door vrijwilligers die juist s’ avonds werkzaamheden verrichten en beschikbaar zijn.
Conclusie: Communicatie tussen gemeente en bewonersgroepen moet duidelijker. Ook over issues informeren die besloten worden  zonder inspraakmogelijkheden van bewoners(groep).

Paars: Het Gemeente apparaat treed onvoldoende pro actie op. Gemeentelijk overleg leidt vaak tot onduidelijke uitkomsten, daarbij werd opgemerkt dat de terugkoppeling van besprekingen niet of nauwelijks plaatsvindt.
Structureel overleg moet soms worden afgedwongen.
De algemene indruk was, dat wijkmanagers te weinig bevoegdheden hebben.
Conclusie: De gebiedsmanager moet een prominentere rol krijgen met meer bevoegdheden.

Wit: Het gevoel heerst dat grote verenigingen meer /sneller zaken gedaan krijgen .
Het afschaffen van de stadsdeelkantoren levert een verslechtering op. Wie is het aanspreekpunt?
Conclusie: Niet eens met de stelling, onduidelijk is met wie/wanneer en/of door wie gecommuniceerd wordt/of moet worden. “Menselijke maat” is het sleutelwoord: NAMEN!
Letten op niet persoonsgebonden menselijke maat.

*****

Stelling 3: Gemeenteambtenaren luisteren goed naar de burger.

Rood: Omdat er niets terug gekoppeld wordt krijgen de burgers het idee dat ze niet serieus worden genomen. Je moet zeuren, drammen en volhouden om de aandacht te krijgen dan wordt je wel lastig ervaren volgens de deelnemers. Het contact is met het verdwijnen van de wijk balie ook heel erg onpersoonlijk geworden.
Het zou ook helpen als je van te voren wist wat is er mogelijk en wat niet. Aan het begin van het jaar krijg je regelmatig NEE te horen terwijl er aan het eind van het jaar geld over is.
Conclusie: Geef de gemeente weer een gezicht eerherstel van de wijkbalie.

Groen: Gemeenteambtenaren luisteren wel naar burgers omdat ze het tegen komen in hun stappenplan. Er wordt echter niets met de gesprekken of informatie vanuit de burgers gedaan. Er wordt niet serieus mee omgegaan, het lijkt langs de ambtenaren heen te gaan. Er worden teveel eisen aan initiatieven gesteld.
Het is lastig voor ambtenaren om hun mogelijkheden in te schatten. Mede door de cultuur en structuur die in het Gemeentehuis en/of Almere heerst. De bestuurscultuur is technocratisch en niet echt sociaal. Toch moet men de burger serieus nemen, er moet van beide kanten open gesproken kunnen worden. Het is geven en nemen.
Ze staan te ver van de burgers af en zijn te afstandelijk. Burgers inspraak geven bij reorganisaties (reorganisaties werken (nog) niet)
Conclusie: Ambtenaren geven de burgers de indruk dat er naar ze geluisterd wordt, maar resultaten ontbreken. Er is sprake van een vorm van communicatie waardoor burgers zich niet serieus genomen voelen. Noodzakelijke voorwaarden moeten van beide kanten geschapen worden.

Paars: Bij deze stelling waren diverse ervaringen, een meerderheid heeft uitgesproken dat men niet altijd serieus werd genomen, daarbij werd gerefereerd aan de opmerkingen uit stelling 2.

Wit: Ambtenaren persoonlijk is geen probleem. Zodra het “verdwijnt” in het grote apparaat is de communicatie compleet verdwenen. De eindconclusie komt overeen met die van punt #2.

*****



Stelling 4: Er zou een systeem moeten komen waarbij Gemeenteambtenaren burgers helpen zoeken naar subsidie voor hun werkzaamheden.

Rood: De deelnemers van team Rood geven aan zelf wel hun externe subsidie potjes te kunnen vinden en hebben geen behoefte aan een ambtenaar die daar bij helpt. Het zou ook voor de gemeente aanleiding kunnen zijn om de gemeente subsidie omlaag te brengen als er andere partijen worden gevonden.
Conclusie: Gemeente moet zijn verantwoordelijkheid nemen en een budget ter beschikking stellen de extra’s zoeken we er zelf wel bij.

Groen: Burgers hebben te maken met wijkregisseurs en gebiedsmanagers. Waarom niet één loket en vraagbaak? Geen nieuwe stap toevoegen. Vaak ontbreekt het de gebiedsmanager als coördinatiepunt aan informatie en tijd.
Conclusie: Er is behoefte aan een ambtenaar ter ondersteuning en informatie over subsidie, transparant voor burgers (bewonersinitiatieven). Of dit een apart persoon moet zijn, daarover zijn de meningen verdeeld. De communicatie moet in alle gevallen wel behouden blijven. De secretaresse zou de sleutelfiguur moeten zijn voor taak bij gebiedsmanager.

Paars: Het zou naar de mening van de respondenten effectiever en efficiënter zijn als er een centrale plaats was waar men te raden kan, hoe en wat men moet doen bij een aanvraag en waar men geïnformeerd wordt over de uitvoering van buurtprojecten en subsidie vereisten e.d..
Suggesties: Subsidiebureau, Subsidie winkel, Ondersteuningsconsulent.

Wit: Een idee is 1 loket voor de gemeente waar je kunt aankloppen voor een soort wegwijzerfunctie, bijvoorbeeld “waar kan ik budget aanvragen voor een buurtfeest?”, “Hoe zit het met benodigde vergunningen?”

*****

Stelling 5: Wij zijn tevreden over de werkzaamheden van Welzijnstichting De Schoor.

Rood: Ervaringen met de Schoor zijn per wijk verschillend, de één is erg tevreden de ander vind dat ook de Schoor te veel aan de achterzijde bezig is of alleen nog maar zalen verhuurt. Buurthuizen worden gesloten activiteiten worden gestopt. Het is onbegrijpelijk dat er in de zomervakantie geen activiteiten zijn terwijl de jeugd op straat hangt terwijl de gemeente een hoge prioriteit stelt voor vandalismebestrijding.
Conclusie: Heb je een goed netwerk dat kan je op de Schoor rekenen voor ondersteuning. Op activiteiten niveau laat de Schoor taken in de wijk liggen.

Groen: Faciliteiten zijn niet altijd beschikbaar. Als bewonersgroep ervaart men weinig ondersteuning vanuit De Schoor voor een initiatief. Cohesie en ondersteuning vanuit de activiteiten die georganiseerd worden door eigen initiatieven van bewoners, maar weinig echt door De Schoor. Faciliteiten/zalen hebben “alleen” een verhuurfunctie.
Wijken moeten afglijden voordat extra geld beschikbaar gesteld wordt voor activiteiten. De menselijke factor speelt hierbij een grote rol. Er is grote twijfel over werkzaamheden en activiteiten van De Schoor. Wordt er tussentijds controles uitgevoerd, is er een rapport?
Er is weinig know-how, het zou sociaal-cultureel werk moeten zijn en blijven, mogelijk is hier een functie voor de Brede School met goede conciërges.



Conclusie: Vanuit de gemeente zou de opdracht moeten veranderen:
·         Communicatie
·         Sociaal-cultureel en maatschappelijk werk
·         Echt ondersteunend werken
·         Geen zaalverhuur meer
·         Opbouwwerkers
·         Niet alleen budget naar risicowijken
·         Goede mensen die ogen en oren open houden
·         Obstructies voor bewonersinitiatieven wegnemen

Bij een volgende collegeperiode en in het collegeakkoord dit meegeven.

Paars: Het project Mooi zo Goed zo werd genoemd als ervaring met de Schoor, verder ware er weinig ervaringen.
Specifiek werd aangegeven dat er in de Filmwijk nauwelijks activiteiten zijn voor de jeugd, terwijl er wel behoefte aan is.
Verder werd opgemerkt dat als er gesprekken zijn met medewerkers van de Schoor zij zich verschuilen achter gebrek aan financiën voor projecten.
Conclusie: De Schoor kan haar ambitie niet waarmaken vanwege bezuinigingen, de Schoor zou betere ondersteuning moeten leveren.

Wit: Hartgrondig NEE! Anderen reageren met “in sommige gevallen”.
Echte betrokkenheid is een sleutelwoord hierin. Het overplaatsen van mensen binnen De Schoor van bijvoorbeeld Haven naar Stad werkt dat niet in de hand.
Het bureaucratiseren van De Schoor zorgt ervoor dat er voor hen geen ruimte is om optimale ondersteuning te bieden.
De Schoor is doorgeschoten v.w.b. de doelstellingen gesteld door gemeente (meer aandacht voor jongeren bijvoorbeeld).
Suggestie: Geef een basisbudget aan elke wijk, geef extra aan probleemwijken, ten koste van “probleemloze” wijken maar wel met mate. Onduidelijk is hoe inspanningen gemeten zouden kunnen/moeten worden.  


Afsluitend:

Quote: “Vertel mij wie de opdrachtgever van het rapport is, en ik vertel u wat erin staat.”

Wij laten het aan de lezer over zijn eigen conclusies te trekken voor wat betreft de uitkomst van deze avond. Een paar opmerkingen willen wij echter wel aan u meegeven:

·         Opvallend is dat de verschillende tafels allemaal vrijwel dezelfde problemen (her)kennen.
·         Gebrek aan communicatie lijkt vaak ten grondslag te liggen aan het onbegrip wat men tegen komt.
·         Ambtenaren lijken niet echt betrokken bij wat er in de stad gebeurd, terwijl men van Welzijnstichting De Schoor niet krijgt wat men hiervan verwacht te krijgen.
·         Van samenwerking tussen Gemeente en bewonersgroepen lijkt nauwelijks sprake, de bewonersgroepen dwingen overleg vaak af. 
·         Bewonersgroepen hebben wel ideeën over de invulling van samenwerking en verbeteren van de communicatie. Zij willen daar graag over door discussiëren. 
·         De verschillende bewonersgroepen lijken elkaar nauwelijks te kennen, slechts binnen de gelederen van Woningstichting GoedeStede en binnen “Havenbreed” in Almere-Haven is er een vorm samenwerking/overleg.

·         Voor deze avond waren bewonersgroepen uitgenodigd die hun sporen reeds verdiend hebben. Deze komen al een breed scala aan problemen tegen, de algemene indruk is dat beginnende, dan  wel kleinere groepen meer problemen tegen komen en telkens weer het wiel uit moeten vinden.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten